6.9.2. ZOBOWIĄZANIA WARUNKOWE
W związku z realizacją projektów Nowy System Transakcyjny, GPW Data oraz GPW Private Market, Giełda złożyła
do dyspozycji Narodowego Centrum Badań i Rozwoju („NCBR”) trzy weksle własne in blanco jako zabezpieczenie wykonania
zobowiązań wynikających z umów o dofinansowanie ww. projektów. Zgodnie z ww. umowami i deklaracjami wekslowymi,
NCBR ma prawo wypełnić weksle na kwotę przekazanego na dany dzień dofinansowania mogącego podlegać zwrotowi,
wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych, liczonymi od dnia przekazania środków na konto
Giełdy do dnia zwrotu (oddzielnie dla każdego z projektów). NCBR upoważnione jest też do wypełnienia weksli w zakresie
daty płatności i opatrzenia ich klauzulą „bez protestu”. Przesłankę wypełnienia danego weksla stanowi spełnienie warunków
określonych w umowie o dofinansowanie. Każdy z weksli zostanie zwrócony Giełdzie lub zniszczony po upływie terminu
trwałości projektu określonego w umowie o dofinansowanie projektu.
Na dzień 31 grudnia 2020 r. Grupa rozpoznała także zobowiązanie warunkowe z tytułu korekty przedawnionego podatku
VAT. Działając w interesie akcjonariuszy GPW, na podstawie par. 92 MSR 37 Rezerwy, zobowiązania i aktywa warunkowe,
Grupa nie ujawnia szacunkowej kwoty potencjalnego zobowiązania (patrz: nota 6.10).
Ponadto, na dzień 31 grudnia 2020 r, Grupa posiadała gwarancje bankowe opisane w nocie 6.8.
6.10. NIEPEWNOŚĆ DOTYCZĄCA PODATKU VAT
Zgodnie z polityką zarządzania ryzykiem podatkowym w GK GPW, od 2017 r. rozliczenia podatkowe wszystkich spółek
z Grupy, w tym IRGiT, podlegają corocznemu przeglądowi prowadzonemu przez niezależną spółkę doradztwa podatkowego.
Dodatkowo, po jednym z przeglądów, w celu weryfikacji wskazanego podczas przeglądu ryzyka podatkowego, Zarząd IRGiT
zlecił niezależnym doradcom dokonanie analiz dotyczących rozpoznania właściwego momentu powstania obowiązku podatku
VAT należnego wynikającego z transakcji dostaw energii elektrycznej i gazu oraz określenia prawidłowego momentu
powstania prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego, dodatkowo zlecono kalkulację potencjalnego wpływu
na zobowiązania podatkowe IRGiT ewentualnej zmiany obecnie stosowanej przez IRGiT polityki podatkowej polegającej
na stosowaniu zasad ogólnych odnoszących się do momentu powstania obowiązku podatkowego w VAT należnym oraz
na stosowaniu wprost przepisów Dyrektywy 112 w zakresie podatku VAT naliczonego.
Na podstawie otrzymanych opinii stwierdzono, że stosowana przez IRGiT polityka podatkowa może być uznana za prawidłową
w świetle prawa unijnego, w tym w szczególności w zakresie podatku VAT naliczonego, jak również z uwagi na specyficzny
charakter działalności IRGiT w stosunku do VAT należnego. Niemniej jednak, uznano, że na gruncie obowiązujących
krajowych przepisów podatkowych takie podejście może być kwestionowane przez organy podatkowe z uwagi na literalne
brzmienie przepisów.
9 października 2020 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (WSA) oddalił skargę IRGiT utrzymując w mocy
interpretację indywidualną wydaną przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 12 listopada 2019 roku, dotyczącą
zasad ustalania momentu powstania prawa do odliczania podatku VAT naliczonego wynikającego z faktur dotyczących energii
elektrycznej oraz gazu. 5 grudnia 2020 r. IRGiT wniósł skargę kasacyjną w ww. sprawie do Naczelnego Sądu
Administracyjnego w Warszawie.
W powyższym zakresie, IRGiT wypracowała strategię podatkową wraz z zewnętrznymi doradcami podatkowymi.
Ze względu na niepewność dotyczącą kwoty wyżej wymienionego potencjalnego zobowiązania z tytułu podatku VAT, a także
kierując się zasadą ostrożności i zgodnie z MSR 37 Rezerwy, zobowiązania i aktywa warunkowe, podjęto decyzję
o zawiązaniu rezerwy w kwocie 15,5 mln zł na dzień 31 grudnia 2019 r. Po aktualizacji na dzień 31 grudnia 2020 r. poziom
rezerwy wyniósł 26,8 mln zł, a wynik 2020 r. został obciążony szacowaną kwotą odsetek od zobowiązań podatkowych równą
11,4 mln zł (ujętą w kosztach finansowych), w porównaniu do kwoty 15,5 mln zł, która obciążyła wynik 2019 r. Ww. rezerwa
jest najlepszym możliwym szacunkiem dotyczącym potencjalnego zobowiązania na dzień 31 grudnia 2020 r., które
należałoby uiścić w przypadku ewentualnej zmiany stosowanej metodologii w zakresie rozpoznania momentu powstania
obowiązku podatkowego oraz prawa do odliczenia.
Ponadto istnieje relatywnie niskie ryzyko wynikające z zasad przedawnienia (upływu 5-letniego okresu) dotyczące sposobu
ujęcia podatku VAT należnego wykazanego w listopadzie 2015 roku – podatek ten raz ujęty, w wyniku zastosowania lex
specialis dotyczącego dostaw energii i gazu, zostałby przesunięty na grudzień 2015, przez co ujęty po razu drugi bez prawa
dokonania korekty w przedawnionym miesiącu listopadzie. Zgodnie z przepisami, jeśli zobowiązanie powstało w grudniu
danego roku, to przedawni się ono dopiero 1 stycznia szóstego roku. Natomiast, w przypadku zobowiązań podatkowych
powstałych od stycznia do listopada, termin przedawnienia upływa 1 stycznia piątego kolejnego roku (ponieważ termin
płatności tych zobowiązań upływał jeszcze w roku ich powstania).
Na podstawie posiadanych przez IRGiT opinii podatkowych, ryzyko przyjęcia poglądu przez właściwe organy, że dokonując
potencjalnej korekty IRGiT powinna wykazać i zapłacić dwukrotnie podatek należny jest relatywnie niskie, gdyż taka
interpretacja prawa krajowego prowadziłaby do naruszenia naczelnych zasad Konstytucji RP oraz norm wyższego rzędu
wynikających z prawa UE. Działając w interesie akcjonariuszy GPW, na podstawie pkt 92 MSR 37, Grupa nie ujawnia
szacunkowej kwoty potencjalnego zobowiązania.