Aktualność

Silna pozycja firm rodzinnych na GPW

Na Rynku Głównym GPW notowanych jest obecnie 166 spółek rodzinnych, co stanowi 41% wszystkich emitentów – wynika z najnowszej edycji raportu „Firmy rodzinne na GPW”, przygotowanej przez jedną z wiodących na świecie organizacji audytorsko-doradczych Grant Thornton. Tak znaczący udział potwierdza istotną rolę, jaką ten model właścicielski odgrywa w polskiej gospodarce. Choć pod względem rentowności spółki rodzinne ustępują firmom nierodzinnym, wyróżniają się długofalowym podejściem do rozwoju oraz większą stabilnością.

Tegoroczny raport „Firmy rodzinne na GPW” pokazuje, że aż 89% spółek rodzinnych notowanych na warszawskiej Giełdzie ma w akcjonariacie przynajmniej jednego przedstawiciela rodziny – 80% nestora i 9% sukcesora. Znacznie rzadziej nazwiska członków rodzin pojawiają się w zarządach tych spółek (66%) oraz w ich radach nadzorczych (49%). Oznacza to, że w wielu przypadkach ich rola ogranicza się do funkcji właścicielskiej, bez formalnego zaangażowania w bieżące zarządzanie spółkami.

Udział przedstawicieli rodzin w organach zarządczych i nadzorczych spółek rodzinnych z GPW

Choć wiele spółek rozpoczęło już sukcesję pokoleniową, proces ten wciąż znajduje się na wczesnym etapie. Niezależnie od tego, czy przedmiotem analizy jest struktura akcjonariatu, zarządy czy rady nadzorcze, udział sukcesorów pozostaje kilkukrotnie niższy niż udział nestorów. Co więcej, w porównaniu z badaniami z ostatnich dwóch lat, udział sukcesorów w zarządach i radach nadzorczych spadł, a wzrost widoczny jest wyłącznie w akcjonariatach. Może to oznaczać, że nestorzy coraz częściej stawiają na zewnętrznych członków władz spółek, ale także że sukcesorzy nie ujawniają się na oficjalnych stanowiskach, pełniąc swoje role poprzez fundacje rodzinne i angażując się w działalność biznesową w sposób pośredni.

Potwierdza to dynamiczny wzrost znaczenia fundacji rodzinnych. Jeszcze rok temu fundacje tego typu były obecne w akcjonariacie 5% spółek rodzinnych notowanych na GPW. Obecnie odsetek ten wzrósł do 16%, co wskazuje na rosnącą potrzebę uporządkowania kwestii własnościowych i sukcesyjnych.

Jednocześnie skala działalności spółek rodzinnych pozostaje istotnie mniejsza niż firm nierodzinnych. Pod względem przychodów biznes prowadzony przez spółkę rodzinną jest średnio o 50% mniejszy, a pod względem kapitalizacji o 30%. Przeciętna spółka rodzinna osiąga także wyraźnie niższą rentowność EBITDA – w 2024 roku było to 7,6% wobec 11,6% w przypadku spółek nierodzinnych.

W zamian za to inwestorzy otrzymują jednak znacznie większą stabilność i przewidywalność. Zarówno przychody, rentowność, jak i kapitalizacja spółek rodzinnych charakteryzują się w długim okresie zdecydowanie mniejszą zmiennością niż w przypadku firm nierodzinnych. Wynika to z długoterminowego podejścia właścicieli rodzinnych, dla których kluczowym celem jest trwałość przedsiębiorstwa i ochrona majątku rodzinnego, a nie krótkoterminowa maksymalizacja zysków.

Przeczytaj pełny raport Firmy rodzinne na GPW