Biblioteka GPW - Więcej

Certyfikaty inwestycyjne, to papiery wartościowe emitowane przez zamknięte fundusze inwestycyjne. Są one papierami wartościowymi na okaziciela, dlatego mogą być notowane na giełdzie. Tak jak inne papiery wartościowe notowane na giełdzie podlegają codziennej wycenie rynkowej na sesjach giełdowych. Innym rodzajem wyceny certyfikatów inwestycyjnych jest ta, której cyklicznie dokonuje ich emitent. Wycena dokonywana jest z częstotliwością określoną w statucie, lecz nie rzadziej niż raz na 3 miesiące. Wynika ona z oszacowania wartości instrumentów finansowych, w które zainwestował fundusz. A trzeba dodać, że paleta tych instrumentów jest znacznie większa niż w przypadku funduszy otwartych. Zamknięte fundusze inwestycyjne mogą inwestować m.in. w transakcje terminowe, prawa pochodne, waluty, a nawet udziały spółek z o.o., a więc lokaty niedostępne z mocy prawa dla funduszy otwartych. Możliwość inwestowania w instrumenty pochodne stwarza funduszom znacznie większe możliwości tworzenia zróżnicowanych strategii inwestycyjnych.

Fundusze inwestycyjne - instytucje wspólnego inwestowania

Celem funduszy inwestycyjnych jest jak najkorzystniejsze lokowanie, przede wszystkim w papiery wartościowe, środków wpłaconych przez uczestników funduszu.

Z usług funduszy korzystają ci, którzy ze względu na brak wiedzy lub czasu na prowadzenie własnych analiz, powierzają swoje pieniądze specjalistom od inwestowania czyli właśnie funduszom inwestycyjnym. Innym powodem korzystania z usług funduszy jest brak dostępu drobnych inwestorów do niektórych instrumentów i metod inwestowania. O tym jak bardzo popularną formą oszczędzania jest wpłacanie oszczędności do funduszy inwestycyjnych (powierniczych) może świadczyć fakt, że w roku 2004 na świecie działało ich blisko 54 tysiace, a w wielu krajach środki ulokowane w funduszach przewyższają te, które ludność zgromadziła na kontach bankowych.

Zysk pochodną strategii i czasu

Przyrost wartości środków pieniężnych, którymi zarządza fundusz zależy od rodzaju dokonywanych inwestycji oraz od czasu, na jaki uczestnik powierza mu swoje pieniądze. Istnieją fundusze, w których proporcje lokat w akcje i obligacje są zrównoważone, inne inwestują wyłącznie w papiery dłużne, jeszcze inne wybierają akcje giełdowych spółek w ten sposób, aby możliwie wiernie odwzorować skład portfela któregoś z giełdowych indeksów. Lokowanie pieniędzy w akcje spółek giełdowych musi oczywiście oznaczać możliwość wahań wartości udziałów uczestników, choć jak pokazuje wieloletnie doświadczenie rynków kapitałowych całego świata, w dłuższym okresie (kilku-, kilkunastu lat) stopa zwrotu z inwestycji giełdowych jest z reguły wyższa niż z lokat bankowych w tym samym czasie.
Najmniejsze ryzyko dla uczestnika funduszu jest oczywiście wtedy, gdy zebrane środki lokowane są tylko w papiery skarbowe. Jednak stopa zwrotu z takich inwestycji, choć z pewnością dodatnia, będzie niewiele wyższa od inflacji. Jak zwykle bardziej ryzykowne lokaty z jednej strony zwiększają prawdopodobieństwo poniesienia strat, z drugiej ponadprzeciętnych zysków. Każdy sam musi sobie odpowiedzieć na pytanie, jaki poziom ryzyka jest w stanie zaakceptować, a następnie wybrać fundusz zachowawczy, zrównoważony lub agresywny.

Rodzaje funduszy

Podstawowy podział funduszy, (wynikający z konstrukcji prawnych, a nie strategii inwestycyjnych), wygląda następująco:

Podstawowy podział funduszy

Fundusze otwarte - jednostki uczestnictwa

Jednostki uczestnictwa sprzedawane przez fundusze inwestycyjne otwarte lub specjalistyczne fundusze otwarte są obecne na polskim rynku już od kilkunastu lat, a zatem jest to sposób oszczędzania znany stosunkowo dobrze. Fundusz otwarty ma obowiązek sprzedania jednostek uczestnictwa każdemu, kto dokona na nie wpłaty. Z drugiej strony ma obowiązek odkupienia jednostek uczestnictwa od każdego uczestnika funduszu, który tego zażąda. Jednostka taka jest umarzana i nie może być powtórnie sprzedana. Uczestnik funduszu otwartego nie może zbyć jednostki na rzecz osób trzecich.
W myśl obowiązującego prawa jednostka uczestnictwa w otwartym funduszu inwestycyjnym nie jest papierem wartościowym, dlatego nie może być przedmiotem obrotu na giełdzie.

Fundusze zamknięte - certyfikaty inwestycyjne

Inaczej rzecz się ma z certyfikatami inwestycyjnymi, emitowanymi przez zamknięte fundusze inwestycyjne. Są one papierami wartościowymi na okaziciela, dlatego mogą być notowane na giełdzie. Tak jak inne papiery wartościowe notowane na giełdzie podlegają codziennej wycenie rynkowej na sesjach giełdowych. Innym rodzajem wyceny certyfikatów inwestycyjnych jest ta, której cyklicznie dokonuje ich emitent. Wycena dokonywana jest z częstotliwością określoną w statucie, lecz nie rzadziej niż raz na 3 miesiące. Wynika ona z oszacowania wartości instrumentów finansowych, w które zainwestował fundusz. A trzeba dodać, że paleta tych instrumentów jest znacznie większa niż w przypadku funduszy otwartych. Zamknięte fundusze inwestycyjne mogą inwestować m.in. w transakcje terminowe, prawa pochodne, waluty, a nawet udziały spółek z o.o., a więc lokaty niedostępne z mocy prawa dla funduszy otwartych. Możliwość inwestowania w instrumenty pochodne stwarza funduszom znacznie większe możliwości tworzenia zróżnicowanych strategii inwestycyjnych.

Czas trwania funduszu

Zamknięty fundusz inwestycyjny może być utworzony na określony czas. Trwanie funduszu kończy postępowanie likwidacyjne polegające na umorzeniu certyfikatów inwestycyjnych i wypłacie jego uczestnikom kwot odpowiadających liczbie i końcowej wycenie certyfikatów posiadanych przez poszczególnych uczestników. Złowrogo brzmiący zwrot "postępowanie likwidacyjne" jest w przypadku zamkniętych funduszy inwestycyjnych zupełnie naturalnym zakończeniem ich działalności.